Tour de France: eerst plannen, nu officieel, en straks realiteit?

Gisteren is dan eindelijk de tourstart in Utrecht in 2015 officieel aangekondigd. En ja ik geloof zeker dat de fietsers door en om Utrecht gaan rijden, en ik verwacht ook wel dat het een grote en mooie happening wordt. Mijn scepticisme gaat over de verwachte baten. Het economische deel dus. In het AD staat:

De zogenoemde spin-off, het geld dat op alle mogelijke manieren terugvloeit naar de stad, moet volgens wethouder van sport Hans Spigt hoger zijn dan in 2010 bij de Tourstart in Rotterdam. 'Die lag toen rond de 35 miljoen. Ons streven is nog hoger uit te komen en we denken dat dat een realistisch doel is.'
De Tourstart kost de gemeente 5 miljoen euro, eenzelfde bedrag wordt opgebracht door sponsors.

Dat is dan een maatschappelijk rendement van 350 procent. Ik heb twee redenen waarom ik dat eigenlijk niet verwacht. Als een bank dit soort rendementen zou beloven zou niemand erin investeren omdat ze het te mooi is om waar te zijn. Al ken ik ook de mop over de twee economen die over straat lopen. Zegt de een tegen de ander ‘kijk een briefje van 100’. Waarop de ander zegt ‘als het daar echt zou liggen had iemand het vast al opgeraapt. En beiden lopen door.

Ik ben vooral sceptisch over de economische impact analyses die aan dit soort voorspellingen ten grondslag liggen. Alle uitgaven worden als baat voor de economie meegeteld, ook als het feitelijk kosten zijn. Ook wordt geen rekening gehouden met verdringing (mensen die de toeristen bedienen doen geen ander werk. Alleen vaak is moeilijk aan te wijzen welk ander werk verdwijnt.). Ik heb al eerder geblogt over hoe een goede maatschappelijke kosten-batenanalyse er uit moet zien, en minder over wat er misgaat met een economische Impact Analyse. Misschien moet ik daar toch eens uitgebreider over schrijven. In deze post staat er gelukkig al wat over.

Kosten van de politie-inzet bij voetbal

In het programma ‘De rekenkamer’ werd in een interessante uitzending de kosten van voetbalhooligans uitgerekend. Een van de fascinerende kentallen die werd gebruikt was dat de inzet van een agent 70 euro per uur kost.

Voor €70 kan je volgens mij geen agent laten werken. Nee, de agent krijgt dat niet mee naar huis, zelfs niet inclusief allerlei toeslagen om op zondag in een ME peloton klappen te krijgen. En of al het materiaal erin zit weet ik niet (ME helm, paard, water en waterkanon, enzovoorts.) maar alle niet productieve uren, dus de uren die niet direct op straat worden gewerkt zitten er volgens mij niet in. Tja en die niet productieve uren die horen er wel bij (de vakantie de ziekte uren, de training, de leiding, …). Volgens mij is een wasmachinemonteur al duurder per uur en die rekent nog materiaal en voorrijkosten. Maar wat het dan moet zijn, is lastig uit te maken.

Recent is er een ChristenUnie voorstel geweest om de voetbalclubs te laten betalen voor de politie-inzet. Dat plan moet jaarlijks 30 miljoen euro opleveren dat weer ten goede komt aan de politie.
Hoe die kosten zijn berekend stond niet in het voorstel. Ik kon weinig onderbouwing vinden van het huidige voorstel. De 30 miljoen euro gaat terug tot het lenteakkoord van vorig jaar waarin was afgesproken dat 30 miljoen aan politiekosten aan voetbalclubs doorberekend zou worden. Hetgeen later weer is teruggedraaid.
In de kengetallen kosten-batenanalyse van het WK voetbal 2018 waar ik in 2010 projectleider van was, hebben we een schatting opgenomen voor de kosten van de inzet van politie om een WK voetbal veilig te kunnen organiseren. Ik citeer voetnoot 36:

Uit de Rijksbegroting blijkt dat er ongeveer € 4,5 miljard beschikbaar is voor politiewerk. Er zijn grofweg 40.000 agenten in Nederland. Per agent is er dus € 112.500 beschikbaar. Gemiddeld bestaat 70 tot 80% van de werktijd van een agent uit feitelijk politiewerk. Uitgaande van een voltijds dienstbetrekking van 1.600 uur zijn de kosten van één uur feitelijke politiewerk dan € 100 (Schmit, 2008). Op basis van gegevens uit de begroting van het politiekorps Hollands-Midden kan eenzelfde berekening worden gemaakt, die komt eveneens op een bedrag van € 100 per feitelijk uur politiewerk. In ‘De kosten en baten van Koning Voetbal’ wordt in het kader van veiligheid een bedrag van € 50 per uur politiewerk genoemd. Onduidelijk is echter waaruit dat tarief is opgebouwd, naar alle waarschijnlijk is dit tarief exclusief bureauwerk en overhead.

Kortom ik denk dat ‘De rekenkamer’ hier nog te laag zit.

De oplossing voor minder voetbal hooliganisme: vrouwen en kinderen

Volgens de rekenkamer is de oplossing voor het voetbalgeweld: veel vrouw en kindvriendelijker stadions. Als vrouwen en kinderen ook komen, dan veranderen de hooligans van gedrag. Dat klinkt mooi en het zou veel geld schelen. De enige vraag is waarom doen voetbalclubs dit niet? Het scheelt ze in de kosten en ze kunnen extra publiek trekken? Missen de voetbalclubs een kans of is het toch niet aantrekkelijk voor hun? En als het voor hun niet aantrekkelijk is, is het voor de samenleving als geheel wel aantrekkelijk, de beveiligingskosten buiten het stadion zijn voor de voetbalclubs immers een extern effect?

In de uitzending zei de KNVB dat de clubs samen ruim €13 miljoen aan de beveiliging uitgeven.
Dat klinkt fors, maar valt misschien mee, op een netto-omzet van eredivisie 2011/2012 van €433 miljoen euro.

Feyenoord Kampioen! Of toch niet? Verdere gedachten over de politieinzet.

De rekenkamer had een interessant programma over de kosten van voetbalhooligans (€500.000 euro per hooligan!). Wat ik beetje vreemd vond was de conclusie “Feyenoord toch kampioen. Namelijk in de inzet van politie.” Daar valt wel wat op af te dingen, al is niet zeker dat dat genoeg is..

Tourstart in Utrecht

Het blijft vreemd, zeker economisch. daar heb ik al wat over geschreven en schrijf ik vast nog eens over. Maar het is ook om niet economische redenen eigenlijk best vreemd. De Speld heeft er een mooi artikel over, met ook een beetje economie erin.

Het waarom van grote sportevenementen?

De minister van VWS heeft gisteren een brief aan de Tweede Kamer geschreven over het beleidskader sportevenementen.  Het beleidskader zelf heb ik nog niet gelezen (helaas nog geen tijd gehad). Ik ga dat zeker doen de brief geeft namelijk al stof tot nadenken. De minister schrijft:

Met het naar Nederland halen en organiseren van toonaangevende sportevenementen wil ik ons land nadrukkelijk positioneren als een echt sportland met sportevenementen waarop de Nederlandse atleten voor eigen publiek het beste uit zichzelf halen, waar atleten als rolmodel kunnen fungeren in de Nederlandse samenleving en daarbij anderen enthousiast maken om zelf meer te gaan sporten en bewegen. Inspireren kan ook door het organiseren van activiteiten rondom het sportevenement zelf.
Met het organiseren van sportevenementen kunnen ook andere maatschappelijke en economische doelen worden bereikt, zoals het op de kaart zetten van Nederland als handelsnatie en een stad of regio als gastvrije ontmoetingsplek.
(bron: Brief van minister Schippers (VWS) aan de Tweede Kamer over beleidskader sportevenementen.)

Als ik dit vergelijk met hoe sport evenementen standaard geëvalueerd worden in Nederland met een sterke focus op Economische Impact Analyse dan zit daar een flinke discrepantie tussen beleid en onderzoek. Goed om na te denken over hoe we die kloof kunnen dichten.