EK 2020: €50-75 miljoen voor Amsterdam? (T)ja. maar toch vooral voor en van Nederlanders

Amsterdam en de Amsterdam Arena hebben zich kandidaat gesteld voor het EK 2020. Het AD schreef er het volgende over:

De regio Amsterdam is een bedrag van tussen de 50 en 75 miljoen euro rijker als de UEFA op 19 september de Arena aanwijst als een van de 13 Europese stadions voor het EK van 2020. Dat voorspelde Eric van der Burg, wethouder van sport van Amsterdam, donderdag tijdens de presentatie van de kandidatuur van het onderkomen van Ajax voor het EK over zes jaar.
'Daarnaast zou het natuurlijk fantastisch zijn voor de sportstad Amsterdam als we een dergelijk evenement krijgen', zei Van der Burg. 'Als zo'n kans zich voordoet, dan willen we daar ook als hoofdstad bij zijn. Dat lijkt me duidelijk.'

De vraag is natuurlijk of er zoveel in de Amsterdamse regio wordt uitgegeven als wethouder Van der Burg schat. Mijn ervaring is dat schattingen vooraf door voorstanders vaak veel te optimistisch zijn. Nu heb ik eenmaal een schatting gemaakt, namelijk van het WK voetbal waar Nederland in 2010 een bid voor heeft uitgebracht. Die schatting is zowel in een Nederlands als een Engelstalig wetenschappelijk tijdschrift gepubliceerd. 

Op basis van de berekeningen die we toen gemaakt hebben, kan ik de berekeningen aanpassen. Het EK 2020 telt minder wedstrijden in Nederland, in een gemiddeld groter stadion, en minder uitgaven van de organisatie en verblijvende teams.

Ik heb dezelfde berekening uitgevoerd als voor het WK voetbal maar met twee aanpassingen:

• Ik heb de uitgaven van teams, media, en organisatie door 6,5 gedeeld. (Het EK wordt over 13 landen verdeeld, het WK zou over twee landen worden verdeeld.)
• Ik heb het aantal mensen dat een wedstrijd kan bezoeken aangepast op de capaciteit van de Arena.

De baten zien er dan als volgt uit:

	ongunstig	waarschijnlijk	gunstig
Opbrengsten organisatie WK
Kosten LOC en uitgaven FIFA / EUFA	12.1	16.2	24.3
Opbrengsten verblijf ploegen	4.1	5.5	8.2
Opbrengsten verblijf media	3.9	5.2	6.5
Opbrengsten verblijf en extra uitgaven sponsors en partners	2.1	4.3	8.6
Belasting vrijstelling FIFA / EUFA	0.0	-3.6	-7.1
Totaal opbrengsten	22.3	27.6	40.4
Toerisme
Opbrengsten buitenlandse stadionbezoekers	10.2	21.5	46.7
Opbrengsten buitenlandse fanfeestbezoekers	6.5	22.8	68.5
Crowding-out buitenlandse toeristen	-16.6	-33.3	-57.6
Opbrengsten thuisblijvende Nederlandse stadionbezoekers	1.9	2.7	4.7
Opbrengsten thuisblijvende Nederlandse fanfeestbezoekers	13.7	21.5	37.6
Vermeden reiskosten thuisblijvende stadionbezoekers	0.6	0.8	1.0
Vermeden reiskosten thuisblijvende fanfeestbezoekers	4.6	6.5	8.4
Weglekeffect gekochte tickets niet-thuisblijvende Nederlanders	-11.1	-10.5	-9.2
Crowding-out van Nederlandse voetbalhaters	0.0	0.0	0.0
Lange termijneffect WK op toerisme	-	-	-
Netto opbrengsten toerisme	9.7	32.1	100.2
Totale opbrengst	32.0	59.7	140.6

In het waarschijnlijke scenario liggen de opbrengsten op €60 miljoen. Daarmee lijkt de wethouder behoorlijk gelijk te hebben. (zeker omdat ik nog geen inflatie in de berekening heb zitten, al weet ik niet of dat moet). Maar goed in het ongunstige geval zijn de baten €32 miljoen, en als het meevalt zijn ze €140 miljoen. De bandbreedte is in mijn berekening groter dan die de wethouder aanhoudt.

Kortom de uitspraak lijkt aardig te kloppen (daar ga je als scepticus :-) ), maar als de tabel in meer detail wordt bekeken dan vallen toch een paar dingen op.

• De buitenlandse toeristen brengen maar €44 miljoen op, terwijl er ook flink wat wegblijven (crowding out), € 33 miljoen. Waardoor de opbrengst van buitenlandse toeristen maar €11 miljoen is.
• Een grote baat is de uitgaven van UEFA en het organiserend comité (gedaan met geld van buiten Nederland – oa een deel van de tv en reclame inkomsten van UEFA). Deze uitgaven zijn gezien de manier waarop het EK georganiseerd wordt uiteraard flink onzeker (eerder lager dan proportioneel aan de schatting voor het WK).
• Verder is er een extra kostenpost omdat er meer Nederlanders kaartjes voor het EK kopen als het EK hier is in plaats van elders in Europa.
• En er is een grote baat van Nederlanders die nu hier hun geld uitgeven in plaats van in een ander land als het EK  daar in zijn geheel zou zijn.
• En ik ga er maar vanuit dat als het EK in Amsterdam is, ook alle extra bestedingen in Amsterdam zijn.

Kortom ja, de extra bestedingen zouden wel eens €50 miljoen kunnen zijn, maar de extra bestedingen door meer toeristen zijn daar maar een vijfde van. Het effect van niet weggaande Nederlanders is bijna twee maal zo groot.

En nee, dat betekent niet dat Amsterdam er €60 miljoen beter van wordt. (dat hangt ook van de multiplier af die hier op 1 is gesteld), maar belangrijker nog er moeten ook kosten gemaakt worden om het EK in Amsterdam te organiseren. Die staan nu niet in de berekening. Dat gaat om beveiliging en kosten van aanpassing van de Arena voor het evenement.

Alles bij elkaar lijkt het EK dus geld op te leveren. Of het zoveel als mijn ruwe schatting / als de wethouder zegt, ach daar zijn vraagtekens bij te plaatsen. Opvallendste vind ik dat een belangrijke baat is de uitgaven die Nederlanders nu in Nederland doen in plaats van in het buitenland omdat het EK hier is en niet elders. Dat effect is toch vooral Nederlanders vinden het zo leuk dat ze hun uitgaven patroon aanpassen. Dat leuk valt nu en beetje buiten de berekening en buiten de uitspraak van de wethouder. Misschien had het tweede deel van de uitleg van de wethouder daarom vooral niet met “Daarnaast” moeten beginnen, maar met “Vooral vinden we het erg leuk”. Al is dat als motief om een sportevenement te organiseren op de een of andere manier ongebruikelijk.